OCEANIA - Jak to się stało, że się wtedy udało.
Jacek Wyrwiński wyrwa@iopan.pl

      Na Kolegium Zakładu Oceanologii w sierpniu 80 r. omawiane były prace badawcze w Senegalu, oraz prowadzone z sukcesem pomiary przez jacht SONDA. W dyskusji pada zdanie: dla dalszego rozwoju badań niezbędnym jest zdobycie jednostki większej od SONDY i o dużej autonomii pływania, takiej jak np. POGORIA. W prasie solidarnościowej toczyła się wówczas dyskusja o przyszłości POGORII. Profesor J. Dera pisze do Polskiej Telewizji i Związku Solidarność w sprawie pozyskania dla nauki tej jednostki, a profesor Cz. Druet rozmawia z prezesem PAN prof. Z. Kaczmarkiem, który obiecuje sfinansować ewentualny zakup żaglowca.

      W drugiej połowie 81 r. na sali BiHP Stoczni odbywała się narada Solidarności w sprawie POGORII. Prof. Druet i ja usiłujemy kupić żaglowiec, lecz po dyskusji przegrywamy, zapada postanowienie, że żaglowiec ma służyć młodzieży. Znany już wtedy konstruktor żaglowców inż Z. Choreń proponuje nam: „Panowie nie martwcie się, macie forsę to ja wam zbuduję żaglowiec badawczy.”

      W 1982 r. inż. Choreń przedstawia nam wstępną koncepcję żaglowca (na bazie POGORII). Nasz ekspert inż. Bogucki krytykował przedstawioną koncepcję (nauka w XXI wieku potrzebuje nowoczesnej jednostki z niewielką załogą), inż. Choreń natychmiast pokazał drugą wersję z prostokątnymi żaglami rejowymi podnoszonymi hydraulicznie.
inż. Andrzej Choreń
Na Prezydium Polskiej Akademii Nauk prof. Druet i prof. Dera referują koncepcję nowoczesnej żaglowej jednostki badawczej i mimo paru sprzeciwów (Polsce potrzebna jest duża jednostka badawcza 6-10 DWT) budowa żaglowca badawczego uzyskuje akceptację (małe koszty budowy i eksploatacji, duża autonomia, szybka realizacja).

      W 1983 r. trwają prace koncepcyjne i przy udziale Instytutu Oceanologii powstaje dokumentacja kontraktowa ( badania aerodynamiczne ożaglowania przeprowadzono w Instytucie Lotnictwa). Polska Akademia Nauk może przeznaczyć pewne fundusze inwestycyjne na budowę żaglowca (w 83 r. obowiązuje absolutny zakaz inwestycji budowlanych). We wrześniu 83. roku dochodzi do kluczowego spotkania u dyrektora Stoczni Gdańskiej, inż. K. Golucha w sprawie przyjęcia zlecenia. Inżynier Z. Choreń z dokumentacją (wytworzoną w biurze konstrukcyjnym Stoczni ”po godzinach”) i ja z promesą 100 mln zł. nie jesteśmy w stanie przekonać Dyrektora do przyjęcia kontraktu. Przywołany młody Przewodniczący Solidarności w Stoczni Jerzy Borowczak po namyśle oświadcza: „dla nauki żaglowiec zbudujemy”. Po dodatkowych konsultacjach z Kierownikiem Wydziału K-1 inż. B. Przewoźniakiem (dla nauki i prof. Drueta Stoczniowcy zbudują kadłub nawet w nocy), Dyrektor podpisuje kontrakt.

      Powstaje Zespół Armatorski w składzie: J. Wyrwiński i A. Dargiewicz z Instytutu, oraz przyszła załoga: kapitan M. Marzec, I oficer L. Soroka, II oficer B. Bieniek, I mechanik K. Tomkowicz i elektryk J. Więckowski. Zespół wprowadza 3000 zmian i poprawek w dokumentacji, przyjętych przez bardzo przychylne Biuro Konstrukcyjne oraz Kierownika Kontraktu inż. B. Gawędę i Głównego Budowniczego J. Talika. 23 sierpnia 84 r. rusza budowa kadłuba B 97/1 na Wydziale K-1, a w listopadzie 1984 gotowy kadłub jest transportowany na nabrzeże stoczniowe. Chrztu dokonuje wdowa po prof. Szymborskim, pani Halina Szymborska, nadając jednostce imię OCEANIA (zaproponowane przez prof. L. Falkowskiego). Wśród gości obecne są władze PAN, prof. Robert Szewalski, pracownicy Instytutu i Stoczniowcy. Dźwig „Maja” stawia kadłub na wodzie.

      Przez 1984 r. trwa wyposażanie kadłuba w często prototypowe urządzenia zarówno w maszynowni jak i w sterówce, w pomieszczeniach gospodarczych, socjalnych oraz laboratoryjnych. Jednostka wyposażana jest w oryginalne maszty, żagle, napędy hydrauliczne (na bazie polskich silników SOK) oraz wyposażenie pokładowe. Szczególnie istotne są układy pomiarowe częściowo dostarczane przez Instytut (pierwsze komputery, system pomiarowy STD) i wyposażenie laboratorium mokrego. W grudniu 1985 r. OCEANIA wypływa na rejsy próbne i uzyskuje pozytywne rekomendacje od PRS-u. Urząd Morski wydaje odpowiednie dokumenty i jednostka może być przekazana armatorowi. 20 grudnia 1985 r z udziałem Dyrekcji Stoczni, władz PAN, stoczniowców i oceanologów, następuje uroczyste podniesienie bandery i przekazanie OCEANII armatorowi, Instytutowi Oceanologii PAN w Sopocie.