Zespół płetwonurków IO PAN

Osoba odpowiedzialna: dr Piotr Bałazy

Nurkowania realizowane w Instytucie Oceanologii Pol­skiej Akademii Nauk w Sopocie odbywają się w ce­lach badawczych, o których mowa w art. 1. ust. 3 pkt. 3 ustawy z dnia 17 października 2003 r. o wykonywaniu prac podwodnych (tj. Dz.U. z 2014 r. poz. 1398 ze zm.). Zasady i warunki nurkowania określa wewnętrzny „Regulamin”.

Zespół tworzą naukowcy o różnych specjalnościach (oceanografia, biologia, geologia czy chemia morza) wykorzystujący nurkowanie jako jedno ze swoich narzędzi badawczych. Początki nurkowania w IO PAN sięgają lat 90-ych, i chociaż nurkowaliśmy w wielu różnorodnych środowiskach we wszystkich oceanach na świecie, to główną domeną naszej działalności, z racji bałtyckiej lokalizacji naszej siedziby jak i dużej liczby projektów prowadzonych w rejonach polarnych, są zimne wody. Na Spitsbergenie jesteśmy obecni rokrocznie od 1997 roku, a w swojej historii mamy trudne logistycznie i wymagające nurkowania pod pakiem lodowym, wyprawy podczas nocy polarnej, jak i dłuższe ekspedycje antarktyczne. Zazwyczaj operujemy z pokładu statku badawczego s/y Oceania, m/y Sonda II, oraz z małych łodzi pontonowych. Podczas nurkowań nierzadko korzystaliśmy także z zaplecza polskich stacji polarnych im. Stanisława Siedleckiego w Hornsundzie czy „Arctowskiego” na Wyspie Króla Jerzego, jak i wsparcia naszych zagranicznych partnerów w ramach współpracy w międzynarodowych zespołach badawczych. Jesteśmy w stałym kontakcie z European Scientific Diving Panel.

Nasze naukowe zainteresowania koncentrują się wokół funkcjonowania zespołów bentosowych w siedliskach płytkich wód przybrzeżnych, przede wszystkim dna twardego i podwodnych łąk makrofitów, a więc miejsc o najwyższym bogactwie życia. Kluczowym obszarem naszych kompetencji jest różnorodność biologiczna bentosu, epifauny, i jej odpowiedź na postępujące zmiany. Wiele z prowadzonych dotychczas prac dotyczyło arktycznych fiordów, procesów kolonizacji i sukcesji na naturalnym i sztucznym dnie morskim, czynników je kontrolujących, roli organizmów uważanych za tzw. inżynierów środowiska, w tym odradzających się łąk trawy morskiej w polskiej strefie Morza Bałtyckiego, choć ciężko byłoby wymienić tutaj wszystkie tematy. W badaniach bardzo często wykorzystujemy metody fotografii podwodnej i prototypowe rozwiązania urządzeń projektowanych specjalne nasze potrzeby (system do fotografii po-klatkowej mogący spędzić na dnie do 6-ciu miesięcy, automatyczne próbniki wody, obsługiwane przez płetwonurków pompy ssące, itp.). Badania te były częścią międzynarodowych projektów jak CAML, COSA, NaGISA, ZOSTERA, Mare Incognitum/Marine Night, N-ICE, POLNOR, Dwarf, LARVAE, Assemble+. Bez nurkowania wielu z postawionych celów nie bylibyśmy w stanie zrealizować, a dzięki bezpośrednim obserwacjom podwodnym często udało się zarejestrować nowe dla nauki zjawiska.

          Strona własna Zespołu Płetwonurków IO PAN